Ένα λιμάνι χωρίς έξοδο στη θάλασσα: Από καταφύγιο για βάρκες έγινε... βούρκος το μικρό λιμάνι του Μπάτη
- Ορίζοντες | Παλαιό Φάληρο
- 26 Οκτ
- διαβάστηκε 4 λεπτά
Λιμνάζοντα νερά και εγκατάλειψη στο Παλαιό Φάληρο. Το μικρό λιμάνι του Μπάτη που αφέθηκε στην τύχη του και έχει μετατραπεί σε βούρκο
Έρευνα, κείμενα και φωτογραφίες: reader.gr
Εικόνα εγκατάλειψης δίπλα σε δύο από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες της Αθήνας παρουσιάζει το μικρό λιμάνι της παραλίας του Μπάτη, στο Παλαιό Φάληρο, που έχει αφεθεί στην τύχη του εδώ και πολλά χρόνια. Από την πλευρά του, ο Δήμος, απαντώντας σε ερωτήσεις του Reader.gr, εκφράζει την πρόθεσή του για την αποκατάσταση του ιστορικού, όπως τον χαρακτηρίζει, χώρου, με στόχο την απόδοσή του στους πολίτες.
Κάποτε το μικρό λιμανάκι έσφυζε από ζωή, καθώς αποτελούσε βάση από όπου ψαράδες και επισκέπτες έπαιρναν τις βάρκες και έβγαιναν στα ανοιχτά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε, με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε ένα λιμάνι χωρίς... έξοδο στη θάλασσα. Είναι χαρακτηριστικές οι εικόνες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, με βάρκες να βρίσκονται μέσα σε μία λίμνη με θολά νερά, ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Οι παλαιότεροι κάτοικοι της περιοχής θυμούνται το μέρος όπως ήταν κάποτε.
Ωστόσο σήμερα, μετά την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου και τον γενικότερο σχεδιασμό για το Λεκανοπέδιο και την «Αθηναϊκή Ριβιέρα», το μικρό λιμανάκι μοιάζει με «παραφωνία», δίπλα σε μία από τις πιο πολυσύχναστες λεωφόρους της πρωτεύουσας, αλλά και ανάμεσα σε δύο παραλίες που χιλιάδες κόσμου επισκέπτονται όλο τον χρόνο. Το σημείο σήμερα έχει μετατραπεί κυριολεκτικά σε βούρκο, καθώς ελάχιστα στοιχεία παραπέμπουν σε λιμάνι μίας πυκνοκατοικημένης αστικής περιοχής.
Χόρτα, βρύα, πολυκαιρισμένο τσιμέντο και ένα μικρό εγκαταλελειμμένο κτίσμα που πιθανόν αποτελούσε τις εγκαταστάσεις του χώρου, μία σκουριασμένη τροχαλία, σκουριασμένοι κρίκοι όπου έδεναν τις βάρκες στο τοιχίο που περιβάλλει το σημείο, συνθέτουν την εικόνα που παρουσιάζει πλέον ο χώρος.
Μάλιστα, στην είσοδο υπάρχει ταμπέλα του Δήμου Παλαιού Φαλήρου που προειδοποιεί τους λουόμενους ότι «απαγορεύεται η κολύμβηση σε ζώνη 50 μέτρων εκατέρωθεν του παρόντος σημείου», επισημαίνοντας ότι πρόκειται για «απόφαση του υπουργείου Υγείας».
Ένα λιμάνι με... περιπέτειες δεκαετιών
Στον χάρτη η πινέζα αναγράφει «Ναυτικός Όμιλος Αλιέων και Ιστιοπλόων Παλαιού Φαλήρου», ενώ κάποτε υπήρχε και σχετική ταμπέλα στο σημείο, σύμφωνα με μαρτυρίες.
Το μικρό λιμάνι αποτέλεσε για ένα μικρό διάστημα έδρα του Ναυτικού Ομίλου Παλαιού Φαλήρου (ΝΟΠΦ). Ο πρόεδρος του ΝΟΠΦ, Τάσος Βατίστας, εξηγεί στο Reader.gr ότι όταν γκρεμίστηκαν οι εγκαταστάσεις του Ομίλου στα χρόνια της επταετίας, οι τότε αρχές τοποθέτησαν τους ιστιοπλόους στο λιμάνι του Μπάτη, όπου παρέμειναν για περίπου ενάμιση με δύο χρόνια, μεταξύ 1971 και 1973.
Ωστόσο τα σκάφη τους δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το μικρό λιμάνι, λόγω του μεγέθους τους. Στη συνέχεια οι ιστιοπλόοι μεταφέρθηκαν σε νέα βάση και έκτοτε, το λιμάνι του Μπάτη φαινόταν, τουλάχιστον στα χαρτιά, ότι αποτελούσε παραχώρηση στον ΝΟΠΦ, χωρίς να ισχύει κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον κ. Βατίστα.
Όπως επισημαίνει ο κος Βατίστας, ο χώρος χρησιμοποιούνταν για πολλά χρόνια από ιδιώτη που νοίκιαζε βάρκες αναψυχής και όταν ο ΝΟΠΦ είχε μετακομίσει προσωρινά στο σημείο βρήκε τον ιδιώτη να δραστηριοποιείται εκεί.
Κάποτε το λιμάνι είχε δύο ανοίγματα
Μάλιστα, ο κ. Βατίστας θυμάται ότι κάποτε υπήρχαν δύο ανοίγματα, δεξιά και αριστερά του λιμανιού, ωστόσο με τον καιρό το αριστερό έκλεισε.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο 2003, όταν, με αφορμή μία εγκατάσταση της ΔΕΗ στο σημείο που εξυπηρετεί τις ανάγκες του τραμ που διέρχεται λίγα μέτρα πιο δίπλα, ο ΝΟΠΦ κλήθηκε για εξηγήσεις, ωστόσο παρέπεμψε τους αρμόδιους στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου.
Το λιμάνι τελικά εγκαταλείφθηκε και σταδιακά έκλεισε και το δεύτερο άνοιγμα από τα φερτά υλικά, με αποτέλεσμα οι βάρκες που υπήρχαν μέσα να εγκλωβιστούν.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το λιμάνι του Μπάτη είχε κατασκευαστεί το 1937 ως κολυμβητήριο για τους αθλητές του Παλαιού Φαλήρου, το πρώτο ανοιχτό κολυμβητήριο θαλάσσης στην Ελλάδα.
Η απάντηση του Δήμου στο Reader.gr
Το Reader.gr απευθύνθηκε στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου, θέτοντας ερωτήματα για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του λιμανιού, καθώς και για το αν υπάρχει πρόβλεψη και πρόθεση αποκατάστασης του χώρου και απόδοσής του στους δημότες και τους επισκέπτες της περιοχής.
Στην απάντησή του, ο Δήμος επισημαίνει ότι αρχικά η έκταση «είχε παραχωρηθεί από τον τότε ΕΟΤ προς τους Ναυτικούς Ομίλους Παλαιού Φαλήρου και Αλιέων & Ιστιοπλόων Παλαιού Φαλήρου, ενώ ακολούθησαν οι αποφάσεις της Ε.Τ.Α Α.Ε., με τις οποίες παρέμειναν στον χώρο ο Ναυτικός Όμιλος Αλιέων & Ιστιοπλόων Π. Φαλήρου, καθώς και συγκεκριμένες λέμβοι επαγγελματιών αλιέων».
Ωστόσο, «με νεότερες αποφάσεις παραχωρήθηκε κατά διοίκηση και διαχείριση στο Δήμο Παλαιού Φαλήρου, η ευρύτερη έκταση που καλύπτει το σύνολο της παραλιακής ζώνης έως την παραλία της Εδέμ, συμπεριλαμβανομένου του τμήματος του μικρού λιμένα. Η κυριότητα, τόσο των κατασκευών όσο και της ευρύτερης έκτασης, παραμένει στην ΕΤΑΔ Α.Ε».
Από την πλευρά της, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου υπέβαλε αίτημα αδειοδότησης για εργασίες καθαρισμού και καλλωπισμού του χώρου, με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας. Η Διεύθυνση Λιμενικών & Κτιριακών Υποδομών του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής μας γνωστοποίησε ωστόσο ότι δεν δύναται, στην παρούσα φάση, να εκδώσει απόφαση για εκτέλεση εργασιών καθαρισμού/αποκατάστασης λειτουργικών βαθών του λιμενίσκου Αλιέων Π. Φαλήρου.
Παράλληλα ο Δήμος, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, έχει προβεί σε πρακτικές παρεμβάσεις τάξης και ασφάλειας, δηλαδή απομάκρυνση εγκαταλελειμμένων βαρκών, στοιβαγμένων πλαστικών καθισμάτων, κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, καθώς και αμμοληψίες/διανοίξεις από τις Τεχνικές Υπηρεσίες και τις Υπηρεσίες Καθαριότητας & Περιβάλλοντος, ώστε να διευκολύνεται η απορροή των υδάτων που λιμνάζουν στο σημείο στο οποίο καταλήγει φρεάτιο ομβρίων υδάτων.
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου έχει εκφράσει τη βούληση για διατήρηση αυτού του ιστορικού χώρου, η οποία όμως προϋποθέτει αδειοδοτήσεις και χρηματοδότηση.
Τέλος, στην απάντησή του στο Reader.gr, ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου σημειώνει ότι έχει προβεί «σε όλες τις εκ του νόμου ενέργειες για την έκδοση των απαιτούμενων εγκρίσεων/αδειοδοτήσεων, ώστε να καταστεί δυνατή η αποκατάσταση λειτουργικών βαθών και ο καθαρισμός του λιμενίσκου.
Ωστόσο, μέχρι την ολοκλήρωση του συνόλου των αδειοδοτήσεων, δεν είναι εφικτός από πλευράς Δήμου ένας δεσμευτικός προγραμματισμός έργου, ούτε χρονικά ούτε οικονομικά.
Στο μεταξύ, συνεχίζουμε στοχευμένες παρεμβάσεις συντήρησης και διευθέτησης απορροής, τηρώντας το θεσμικό πλαίσιο και διατηρώντας ανοικτό δίαυλο με τις αρμόδιες αρχές, ώστε με την ολοκλήρωση των εγκρίσεων να προχωρήσουμε άμεσα στην κατάλληλη λύση, είτε αυτή αφορά διατήρηση/αποκατάσταση (με εξασφάλιση χρηματοδότησης), είτε τη συμμόρφωση με τις διοικητικές αποφάσεις που ισχύουν».
